Theo thống kê có khoảng 10-12% người trên 65 tuổi mắc bệnh thoái hóa hoàng điểm nhưng đến độ tuổi trên 75 thì tỷ lệ đó đã lên tới 30%
Thoái hóa hoàng điểm loại khô là bệnh là gì?
Thoái hóa hoàng điểm loại khô gây mờ hoặc giảm thị lực trung tâm, do điểm vàng bị mỏng đi. Hoàng điểm là một phần của võng mạc giúp bạn nhìn rõ với ánh sáng trực tiếp.
Thoái hóa hoàng điểm loại khô có thể phát triển ở một mắt đầu tiên và sau đó ảnh hưởng đến cả hai. Sau một thời gian, thị lực của bạn sẽ giảm dần làm ảnh hưởng đến khả năng làm những việc như đọc, lái xe và nhận diện khuôn mặt. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn sẽ mất thị lực hoàn toàn.
Phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp tự chăm sóc có thể làm chậm quá trình giảm thị lực do thoái hóa hoàng điểm loại khô.
Triệu chứng thường gặp
Những dấu hiệu và triệu chứng của thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Các triệu chứng phổ biến của sự thoái hóa hoàng điểm loại khô là:
- Tầm nhìn biến dạng như đường thẳng bị bẻ cong
- Giảm thị lực trung tâm một hoặc cả hai mắt
- Cần nhiều ánh sáng hơn khi đọc hoặc làm các công việc chi tiết
- Càng ngày càng khó nhìn rõ với ánh sáng yếu, như khi bước vào một nhà hàng có ánh sáng lờ mờ
- Nhìn chữ in bị nhòe
- Giảm cường độ hay độ sáng của màu sắc
- Khó nhận diện khuôn mặt
Thoái hóa hoàng điểm thể khô thường ảnh hưởng đến cả hai mắt. Nếu chỉ có một mắt bị ảnh hưởng, bạn có thể không nhận thấy bất kỳ thay đổi về thị lực của mình vì bên mắt còn tốt có thể nhìn bù cho mắt yếu. Tình trạng này không ảnh hưởng đến tầm nhìn ngoại biên, vì vậy nó rất hiếm khi gây mù hoàn toàn.
Thoái hóa điểm vàng thể khô là một trong hai loại thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi. Nó có thể tiến triển thành thoái hóa điểm vàng thể ướt đặc trưng bởi các mạch máu mới phát triển dưới võng mạc và rò rỉ. Loại khô phổ biến hơn, nhưng nó thường tiến triển chậm (qua nhiều năm). Loại ướt có nhiều khả năng gây ra sự thay đổi khá bất ngờ về thị lực dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân nào gây ra thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Không ai biết chính xác nguyên nhân gây ra thoái hóa hoàng điểm loại khô. Nhiều nghiên cứu cho thấy nó có thể là sự kết hợp của di truyền và yếu tố môi trường, bao gồm cả hút thuốc và chế độ ăn uống.
Tình trạng phát triển như tuổi của mắt. Thoái hóa điểm vàng loại khô ảnh hưởng đến điểm vàng, là một phần của võng mạc chịu trách nhiệm về khả năng nhìn rõ với ánh sáng trực tiếp. Theo thời gian điểm vàng của bạn có thể bị mỏng đi và vỡ ra.
Nguy cơ mắc phải
Mức độ phổ biến của thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Thoái hóa hoàng điểm loại khô là một rối loạn mắt phổ biến ở những người trên 65 tuổi. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ thoái hóa điểm vàng loại khô như:
- Tuổi. Căn bệnh này phổ biến nhất ở những người trên 65 tuổi
- Lịch sử gia đình và di truyền. Căn bệnh này có yếu tố di truyền. Các nhà nghiên cứu đã xác định được một số gen liên quan đến tình trạng này.
- Chủng tộc. Thoái hóa điểm vàng phổ biến ở người da trắng hơn những chủng tộc khác.
- Hút thuốc. Hút thuốc lá hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc làm tăng đáng kể nguy cơ thoái hóa điểm vàng.
- Béo phì. Nghiên cứu chỉ ra béo phì có thể làm tăng nguy cơ các thoái hóa điểm vàng sớm hoặc trung bình tiến triển nặng hơn.
- Bệnh tim mạch. Nếu bạn đã có bệnh tim và mạch máu, bạn có thể có nguy cơ cao mắc bệnh thoái hóa điểm vàng.
Điều trị hiệu quả
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng của bạn bằng cách xem xét lịch sử bệnh lý của bạn và gia đình đồng thời tiến hành khám mắt toàn diện. Bác sĩ cũng có thể làm một số xét nghiệm khác bao gồm:
- Kiểm tra mặt sau của mắt. Bác sĩ nhãn khoa sẽ nhỏ thuốc làm giãn đồng tử vào mắt và sử dụng một công cụ đặc biệt để kiểm tra mặt sau của mắt. Bác sĩ sẽ tìm kiếm sự xuất hiện các đốm màu vàng hình thành dưới võng mạc. Những người bị thoái hóa điểm vàng thường có nhiều đốm tích tụ này.
- Kiểm tra các khiếm khuyết của thị lực trung tâm. Trong khi khám mắt, bác sĩ nhãn khoa có thể sử dụng lưới Amsler để kiểm tra các khiếm khuyết với thị lực trung tâm. Thoái hóa điểm vàng có thể làm bạn nhìn thấy một số đường thẳng trong lưới bị mờ, đứt khúc hoặc bóp méo.
- Chụp mạch huỳnh quang. Trong thử nghiệm này, bác sĩ sẽ tiêm một loại thuốc nhuộm màu vào tĩnh mạch ở cánh tay. Thuốc nhuộm đi đến mắt và làm nổi rõ các mạch máu trong mắt. Một máy ảnh đặc biệt chụp hình ảnh khi thuốc nhuộm đi qua các mạch máu. Các hình ảnh này sẽ hiển thị các bất thường của mạch máu hoặc những thay đổi của võng mạc.
- Chụp mạch với Indocyanine màu xanh lá cây. Giống như chụp mạch huỳnh quang, xét nghiệm này sử dụng một loại thuốc nhuộm dạng tiêm. Nó có thể được sử dụng để xác nhận kết quả của một chụp mạch huỳnh quang hoặc để xác định cụ thể loại thoái hóa điểm vàng.
- Chụp cắt lớp quang học. Kiểm tra hình ảnh không xâm lấn này hiển thị hình ảnh cắt ngang chi tiết của võng mạc. Nó cho thấy các khu vực của võng mạc mỏng đi, dày lên hoặc sưng phồng. Vấn đề này có thể gây ra do sự tích lũy chất lỏng bị rò rỉ từ các mạch máu ở trong và dưới võng mạc.
Những phương pháp nào dùng để điều trị thoái hóa hoàng điểm loại khô?
Thoái hóa điểm vàng loại khô không thể chữa khỏi. Nếu bạn được chẩn đoán tình trạng này sớm, bạn có thể thực hiện các bước giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh như uống bổ sung vitamin, ăn uống lành mạnh và không hút thuốc lá.
Phục hồi chức năng thị lực
Thoái hóa điểm vàng do tuổi không ảnh hưởng đến tầm nhìn ngoại biên và thường không gây mù, nhưng nó có thể làm giảm hoặc mất thị lực trung tâm – thị lực cần thiết cho việc lái xe ô tô, đọc và nhận dạng khuôn mặt. Hãy làm việc với chuyên gia phục hồi chức năng thị lực, trị liệu nghề nghiệp, bác sĩ nhãn khoa và những người được đào tạo về phục hồi chức năng thị lực. Họ có thể giúp bạn tìm cách thích ứng với những thay đổi về thị lực.
Phẫu thuật cấy ghép ống kính viễn vọng
Đối với những người bị thoái hóa điểm vàng loại khô tiến triển cả hai mắt, một lựa chọn để cải thiện tầm nhìn là phẫu thuật cấy ghép một ống kính kính viễn vọng vào một mắt. Các ống kính viễn vọng, trông giống như một ống nhựa nhỏ, được gắn nhiều ống kính giúp phóng to tầm nhìn. Cấy ghép ống kính viễn vọng có thể cải thiện cả khoảng cách và khả năng nhìn gần, nhưng nó rất hạn chế vùng nhìn thấy.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của thoái hóa điểm vàng loại khô?
Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với thoái hóa điểm vàng loại khô:
- Không hút thuốc. Nếu bạn hút thuốc, hãy hỏi bác sĩ để được giúp đỡ cai thuốc lá.
- Chọn một chế độ ăn uống lành mạnh. Các vitamin chống oxy hóa trong trái cây và rau quả giúp mắt khỏe mạnh. Cải xoăn, rau bó xôi, bông cải xanh, đậu và các loại rau khác có hàm lượng cao các chất chống oxy hóa như lutein và zeaxanthin, có lợi cho người bị thoái hóa điểm vàng. Các thực phẩm chứa kẽm hàm lượng cao cũng có thể có giá trị đặc biệt cho bệnh nhân bị thoái hóa điểm vàng bao gồm các loại thực phẩm có hàm lượng đạm cao, chẳng hạn như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, sữa, phô mai, sữa chua, ngũ cốc nguyên hạt và bánh mì. Một lựa chọn tốt là chất béo không bão hòa lành mạnh, chẳng hạn như dầu ô liu. Các nghiên cứu đã chỉ ra một chế độ ăn giàu omega-3 được tìm thấy trong cá hồi, cá ngừ và quả óc chó, có thể làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng tiến triển theo tuổi. Nhưng những lợi ích tương tự không hiển thị qua việc bổ sung omega-3, chẳng hạn như uống thuốc dầu cá.
- Quản lý các tình trạng sức khỏe khác của bạn. Nếu bạn có bệnh tim mạch hay huyết áp cao, hãy uống thuốc và làm theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát các tình trạng này.
- Duy trì một trọng lượng khỏe mạnh và tập thể dục thường xuyên. Nếu bạn cần giảm cân, hãy giảm lượng calo bạn ăn vào và tập thể dục mỗi ngày. Duy trì một trọng lượng khỏe mạnh bằng cách tập thể dục thường xuyên và kiểm soát chế độ ăn uống của bạn.
- Khám mắt định kỳ. Hỏi bác sĩ nhãn khoa về lịch khám mắt định kỳ. Giữa các lần khám, bạn có thể tự đánh giá thị lực của mình với lưới Amsler. Các bước này sẽ giúp xác định nếu tình trạng của bạn phát triển thành thoái hóa điểm vàng loại ướt, có thể được điều trị bằng thuốc.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đến khám bác sĩ nếu nằm trong những trường hợp sau đây:
- Bạn nhận thấy những thay đổi về thị lực trung tâm
- Giảm khả năng nhìn màu sắc và các họa tiết
Những thay đổi này có thể là dấu hiệu đầu tiên của sự thoái hóa điểm vàng, đặc biệt là nếu bạn trên 50 tuổi.
HỆ THỐNG KÍNH THUỐC - PHÒNG KHÁM MẮT THU HÀ
(Đối diện cổng số 1 Bệnh viện mắt Trung Ương)
- Phòng khám chuyên khoa mắt:Tầng 2, Số 134 Bà Triệu, P.Nguyễn Du, Q.HBT, HN - ĐT 0243 943 4570 (máy lẻ 102)
- Nhà Thuốc chuyên khoa mắt:Tầng 2, Số 134 Bà Triệu, P.Nguyễn Du, Q.HBT, HN - ĐT 0243 943 4570 (máy lẻ 102)
- Hiệu kính:Số 134 và 140 Bà Triệu, P.Nguyễn Du, Q.HBT, HN - ĐT 0243 943 4570
- Hotline: 0908134140
- ĐT: 02439434570
- Web: www.kinhthuocthuha.vn
- Email: phongkham@kinhthuocthuha.vn
